Javni čas - Masovne grobnice u naselju 13. maj
Zločini nad civilnim stanovništvom Kosova tokom 1998. i 1999. godine bili su mnogobrojni, razmere i sistematičnost ovih zločina jasno su ukazivali da iza njih stoje najviši državni organi i da se oni odvijaju po unapred pripremljenom planu. I pored brojnih dokaza koji su prezentovani, presuda Međunarodnog krivičnog suda, kao i domaćih sudova, činjenice o ovim događajima su skoro nepoznate široj javnosti. Kao očigledan primer ističe se masovna grobnica u beogradskom naselju Batajnica, u kojoj su se nalazila tela 744 albanska civila, ubijenih 1999. godine na Kosovu. Iako im se nalazila u komšiluku, 10 kilometara od centra grada, samo par stotina metara od prvih stambenih zgrada, za Beograđane je ova lokacija, kao i dešavanja vezana za nju, ostala tajna.
Javno vođenje do naselja 13. maj
O lokaciji
Tokom oružanog sukoba na Kosovu 1998. i 1999. godine, srpske snage su sprovodile sistematsku kampanju terora i zločina nad albanskim civilima, sa ciljem zastrašivanja, proterivanja i promene demografske slike Kosova. Civilno stanovništvo je ubijano i proterivano, a njihova imovina pljačkana i uništavana. Ubijeno je oko 7000 civila.
Naselje 13. maj se nalazi na 15 km od centra Beograda, na putu od Zemuna ka Batajnici. U ovom naselju, u okviru baze Specijalne antiterorističke jedinice MUP-a Srbije, u periodu od 6. aprila 1999. do maja 1999., u neobeleženim masovnim grobnicama, na više lokacija zakopavani su leševi albanskih civila, ubijenih tokom sukoba na Kosovu. Ukupno su pronađeni posmrtni ostaci 744 osobe. Ove osobe su ubijene u zločinima na više lokacija, najveći broj žrtava je ubijen u selu Meja, Suvoj Reci, Đakovici, Ljubeniću, Vučitrnu, Peći, Kosovu Polju i Korenici. Među pronađenim žrtvama je veliki broj starijih osoba, žena i dece. Najmlađa žrtva je Redon Beriša, koji je imao 2 godine.
Ove masovne grobnice deo su šire akcije, pod nazivom „Dubina 2“, osmišljene od strane tadašnjeg državnog vrha SRJ i Srbije na čelu sa Slobodanom Miloševićem, sa ciljem da se uklone dokazi masovnih zločina srpskih snaga prema albanskim civilima na Kosovu. Istragom MUP-a Srbije, kao i u postupcima pred MKSJ, utvrđeno je da je u ovoj akciji učestvovalo na desetine najviših oficira MUP-a Srbije i VJ, kao i stotine drugih lica. Do danas, niko od ovih lica nije procesuiran pred sudovima u Srbiji.
Pored masovne grobnice u naselju 13. maj, do sada su otkrivene još tri na teritoriji Srbije: Petrovo selo (61 žrtva), jezero Perućac (84 žrtve) i Rudnica (52 žrtve).
Nakon ekshumacija masovnih grobnica u okviru baze SAJ-a u naselju 13. maj, koje su obavljene 2001. i 2002. godine, ova mesta su ostala neobeležena, a te lokacije se koriste kao strelište. Ne postoji nikakvo obeležje da su se na tom mestu nalazile masovne grobnice civila. Kako se lokacija nekadašnjih masovnih grobnica nalazi unutar baze, nije im moguće pristupiti.
Više o slučaju Batajnica: http://www.batajnicamemorialinitiative.org/sr/grobnice
Video sa javnog vođenja na lokaciju u Batajnici
